Mahesh Kothare – एक निर्णय जो आयुष्यभराच्या पश्चातापाचं कारण ठरलं
मराठी चित्रपटसृष्टीतील एक अत्यंत नावाजलेलं, प्रयोगशील आणि लोकप्रिय व्यक्तिमत्त्व म्हणजे महेश कोठारे. त्यांनी मराठी चित्रपटसृष्टीला केवळ विनोदी आणि कुटुंबप्रधान सिनेमे दिले नाहीत, तर तंत्रज्ञानाच्या बाबतीतसुद्धा अनेक नवे प्रयोग सादर करून एक वेगळी दिशा दिली. पण त्यांच्याही आयुष्यात एक असा निर्णय होता, ज्याचा त्यांना आजही प्रचंड पश्चाताप आहे – आणि तो निर्णय म्हणजे त्यांच्या यशस्वी मराठी चित्रपट ‘दे दणादण’ चा हिंदी रिमेक ‘लो मैं आ गया’ बनवण्याचा.
‘दे दणादण’ – एक यशस्वी मराठी प्रयोग
‘दे दणादण’ हा १९८७ साली आलेला मराठी चित्रपट कोठारे यांच्या कारकिर्दीतील एक महत्त्वाचा टप्पा ठरला होता. हा चित्रपट विनोदी, रहस्यमय आणि मनोरंजक अशा तिन्ही प्रकारांचं मिश्रण होता. प्रेक्षकांनी त्याला भरभरून प्रेम दिलं. त्यामुळेच महेश कोठारे यांनी ठरवलं की, या चित्रपटाचा हिंदीत रिमेक करायचा.
आमिर खानला विचारणं आणि नकार
चित्रपटाचा रिमेक करताना त्यांनी बॉलीवूडमध्ये नव्या दमाचा, पण भविष्यात मोठा होऊ शकणारा अभिनेता शोधला. तेव्हा त्यांच्या नजरेस आमिर खान पडला. आमिरनं नुकताच ‘कयामत से कयामत तक’ या चित्रपटातून पदार्पण केलं होतं आणि त्याचं काम खूप गाजलं होतं.
महेश कोठारे यांनी ‘लो मैं आ गया’ या चित्रपटासाठी आमिर खानला विचारलं. आमिरने स्क्रिप्ट वाचून त्यात काही बदल सुचवले – विशेषतः शेवट बदलण्याची आणि पात्रांच्या सखोलतेसंबंधी. पण कोठारे यांनी ती स्क्रिप्ट त्यांच्या मूळ रूपातच ठेवण्याचा आग्रह धरला. त्यांना वाटलं की, मराठीत यश मिळालेली कथा हिंदीतसुद्धा तशीच चालेल.
नवीन कलाकारांची निवड आणि अपयश
आमिरच्या नकारानंतर त्यांनी नव्या कलाकारांसोबत पुढे जाण्याचा निर्णय घेतला. चित्रपटाचे शूटिंग झाले, परंतु प्रेक्षकांमध्ये अपेक्षित उत्सुकता निर्माण झाली नाही. ‘लो मैं आ गया’ प्रदर्शित झाला, पण बॉक्स ऑफिसवर सपाटून आपटला. प्रेक्षकांना चित्रपटाची कथा, मांडणी आणि कलाकार काहीच रुचले नाही.
या अपयशामुळे कोठारे यांना आर्थिक नुकसान सहन करावं लागलं. त्यांनी एका मुलाखतीत सांगितले की, या एकाच चित्रपटात त्यांनी १५ वर्षांच्या मेहनतीनं जमवलेली संपत्ती गमावली. ते म्हणाले, “हा निर्णय माझ्या आयुष्यातील सर्वात मोठी चूक होती. आजही मी त्याचा पश्चाताप करतो.”
आर्थिक संकट आणि मानसिक संघर्ष
चित्रपटसृष्टीतील व्यक्तींना एखाद्या मोठ्या अपयशानंतर मानसिकदृष्ट्या खचून जाण्याचा धोका असतो. कोठारे यांच्यासोबतही असंच घडलं. त्यांनी सर्व काही गमावलं – केवळ पैसा नव्हे, तर विश्वास, आत्मभान आणि मानसिक स्थैर्य.
एका मुलाखतीत त्यांनी म्हटलं, “चित्रपट फ्लॉप झाल्यानंतर मला कोणी विचारलं नाही. मी खूपच खचून गेलो होतो. अनेकदा वाटायचं की, मी परत कधी उभा राहू शकेन का?”
नव्याने उभं राहणं
पण कलाकार म्हणून कोठारे यांची जिद्द फार मोठी होती. त्यांनी खचून न जाता परत एकदा मराठी चित्रपटांकडे मोर्चा वळवला. त्याच काळात त्यांनी ‘झपाटलेला’ हा आजही सुपरहिट मानला जाणारा हॉरर-कॉमेडी चित्रपट तयार केला. या चित्रपटाने मराठी चित्रसृष्टीत VFX (Visual Effects) चा प्रथमच वापर केला आणि नव्या युगाची सुरुवात केली.
‘झपाटलेला’ने प्रेक्षकांच्या मनात पुन्हा एकदा महेश कोठारे यांचं स्थान निर्माण केलं. ‘तात्या विनचू’ हे पात्र आजही मराठी चित्रपटसृष्टीतील अजरामर पात्रांमध्ये गणलं जातं.
पश्चाताप, पण शिकवणही
जरी कोठारे यांनी ‘लो मैं आ गया’ या चित्रपटाच्या निर्णयाचा पश्चाताप व्यक्त केला, तरी त्यातून त्यांनी महत्त्वाचा धडा घेतला. त्यांनी हे मान्य केलं की, प्रत्येक भाषा, प्रेक्षक आणि सांस्कृतिक संदर्भ वेगळा असतो. मराठीत जे चालेल ते हिंदीत चालेलच असं नाही.
त्यांनी पुढे अनेक नव्या प्रयोगांना संधी दिली, तरुण कलाकारांना मार्गदर्शन केलं, आणि नव्या माध्यमांमध्ये उतरलं. त्यांनी वेबसीरिज, ओटीटी याकडेही लक्ष दिलं. त्यामुळे त्यांचा पश्चाताप हा केवळ दुःखद अनुभव न राहता, त्यांच्या यशाच्या पुढील टप्प्याचं पायाभरणी ठरला.
प्रेक्षकांचं प्रेम आणि सहकार्य
प्रेक्षकांनी कोठारे यांच्या अपयशानंतर त्यांना जे प्रेम दिलं, ते अतुलनीय होतं. ‘पछाडलेला’, ‘झपाटलेला २’, आणि ‘दे धक्का’ यांसारखे चित्रपट त्यांनी यशस्वीरीत्या दिले. त्यामुळेच ते आजही मराठी चित्रपटसृष्टीतील आधारस्तंभ मानले जातात.
नव्या पिढीसाठी शिकवण
महेश कोठारे यांचा हा अनुभव आजच्या तरुण कलाकारांसाठी एक शिकवण आहे. केवळ यशाच्या भरात निर्णय घेणं योग्य नाही, तर त्यामागे विचार, मार्केट समज, आणि लवचिकता आवश्यक आहे. ते म्हणतात, “जर मी आमिरचे बदल स्वीकारले असते, तर चित्रपट कदाचित चालला असता. पण मी त्या वेळी खूप आत्मविश्वासात होतो – आणि तोच घातक ठरला.”
निष्कर्ष
महेश कोठारे यांचा ‘लो मैं आ गया’ हा चित्रपट फसला, पण त्यातून त्यांनी जे शिकलं, त्याने त्यांच्या कारकीर्दीला नवी दिशा दिली. अपयशामुळे खचून न जाता त्यांनी पुन्हा एकदा यशाची उंची गाठली. आजही ते त्यांच्या निर्णयाचा पश्चाताप करतात, पण तो पश्चाताप त्यांच्या अनुभवांचा एक महत्त्वाचा भाग आहे.
जसं त्यांनीच म्हटलंय – “पश्चातापाला उपयोग असतो, जर त्यातून शिकून पुन्हा नव्यानं सुरुवात करता आली, तर.”
