सिबिल स्कोअर पडला महागात! लग्नाची बोलणी अखेर मोडली
परिचय
सिबिल स्कोअर पडला महागात! लग्नाची बोलणी अखेर मोडली .अकोला जिल्ह्यातील मूर्तिजापूर येथे एक अनोखी आणि विचारप्रवर्तक घटना घडली आहे, जिथे एका तरुणाचा विवाह त्याच्या कमी सिबिल स्कोअरमुळे रद्द करण्यात आला. सामान्यतः बँका आणि वित्तीय संस्था ग्राहकांचे कर्ज मंजूर करण्याआधी त्यांचा सिबिल स्कोअर तपासतात. मात्र, विवाह निर्णयासाठी हा निकष वापरण्यात आल्याची ही दुर्मिळ घटना आहे. ही घटना बदलत्या समाजातील आर्थिक साक्षरतेचा आणि आर्थिक स्थिरतेच्या वाढत्या महत्त्वाचा स्पष्ट पुरावा आहे.
विवाह चर्चा आणि तयारी
एका तरुण आणि तरुणीच्या कुटुंबांमध्ये विवाहाच्या चर्चासत्रास सुरुवात झाली होती. अनेक बैठका झाल्यानंतर, दोन्ही बाजूंनी विवाहाला सहमती दर्शवली. वधू-वरांनी एकमेकांना पाहिले, त्यांच्या स्वभाव आणि जीवनशैलीत सुसंगती आहे का, याचा आढावा घेतला गेला. सर्वकाही अनुकूल असल्याचे दिसत होते आणि विवाह निश्चित करण्याच्या अंतिम टप्प्यावर पोहोचले होते.
आर्थिक स्थितीबाबत अनपेक्षित चौकशी
या महत्त्वाच्या निर्णयापूर्वी, वधूपक्षाच्या एका नातेवाईकाने (मामाने) वराच्या आर्थिक परिस्थितीबाबत अधिक तपास करण्याचा आग्रह धरला. विशेषतः, त्याने वराचा सिबिल स्कोअर तपासावा, अशी मागणी केली. सिबिल स्कोअर म्हणजे व्यक्तीच्या आर्थिक व्यवस्थापनाचा आरसा असतो, जो बँका कर्ज देताना तपासतात. मात्र, येथे तो विवाहाच्या निर्णयाचा प्रमुख निकष ठरला.
वराच्या आर्थिक इतिहासाचे उघड होणे
वराचा सिबिल स्कोअर तपासल्यानंतर समोर धक्कादायक माहिती आली. वराचा सिबिल स्कोअर अत्यंत कमी होता, याचा अर्थ त्याने घेतलेल्या कर्जांची परतफेड वेळेवर केली नव्हती किंवा त्याच्यावर मोठे आर्थिक ओझे होते. त्याच्या क्रेडिट अहवालातून अनेक कर्जे, त्यावरील थकबाकी, आणि आर्थिक व्यवहारांचे संपूर्ण चित्र समोर आले.
वधूपक्षाचा निर्णय
ही माहिती समोर येताच, वधूपक्षाच्या कुटुंबीयांनी हा विवाह पुढे नेण्याबाबत शंका उपस्थित केली. वधूचा मामा आणि इतर नातेवाईकांनी यावर गंभीर चर्चा केली आणि आर्थिक स्थिरतेशिवाय विवाहाचा निर्णय घेणे योग्य नाही, असे ठरवले. त्यांनी स्पष्ट केले की, विवाह ही केवळ दोन व्यक्तींचीच नव्हे, तर दोन कुटुंबांची जबाबदारी असते, आणि आर्थिक स्थैर्य हा एक महत्त्वाचा घटक आहे.
विवाह रद्द करण्याचा निर्णय
अखेर, सर्व गोष्टींचा विचार करून वधूपक्षाने हा विवाह मोडण्याचा निर्णय घेतला. हा निर्णय घेणे सोपे नव्हते, कारण दोन्ही कुटुंबे मानसिकदृष्ट्या विवाहासाठी तयार होती. मात्र, भविष्यातील आर्थिक अडचणी टाळण्यासाठी त्यांनी हा कठोर निर्णय घेतला. वराच्या कुटुंबालाही यावर काही उत्तर देता आले नाही, कारण आर्थिक परिस्थितीची वस्तुस्थितीच समोर आली होती.
बदलत्या समाजात आर्थिक साक्षरतेचे महत्त्व
ही घटना समाजाच्या बदलत्या मानसिकतेचे प्रतिबिंब आहे. पूर्वी विवाह जुळवताना प्रमुखतः कुटुंबाची प्रतिष्ठा, शिक्षण, नोकरी, आणि स्वभाव यांचा विचार केला जात असे. मात्र, आता आर्थिक स्थैर्य देखील महत्त्वाचा मुद्दा बनत आहे. वधू-वराच्या कौटुंबिक आर्थिक पारदर्शकतेची मागणी करणे आणि कर्जाचा इतिहास तपासणे हा एक नवीनच ट्रेंड दिसू लागला आहे.
सिबिल स्कोअर का महत्त्वाचा आहे?
सिबिल स्कोअर (300 ते 900) व्यक्तीच्या आर्थिक विश्वासार्हतेचे मूल्यांकन करणारा अंक असतो. 750 पेक्षा जास्त स्कोअर असल्यास, व्यक्तीला सहजपणे कमी व्याजदरावर कर्ज मिळते. परंतु कमी स्कोअर असल्यास बँका आणि अन्य वित्तीय संस्था सावधगिरी बाळगतात. सिबिल स्कोअर कमी होण्याची काही प्रमुख कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
- कर्ज किंवा क्रेडिट कार्ड बिलाच्या विलंबित किंवा थकबाकी देयकांची नोंद
- जास्त क्रेडिट वापर प्रमाण (क्रेडिट युटिलायझेशन रेशो)
- वारंवार नवीन कर्जासाठी अर्ज करणे
- मागील कर्जाच्या थकबाकीची चुकीची व्यवस्थापन
- आर्थिक व्यवहारांबद्दलची अनभिज्ञता
या घटनेतून शिकण्यासारखे धडे
- आर्थिक जबाबदारी महत्त्वाची आहे: केवळ चांगली नोकरी असून चालत नाही, तर आर्थिक शिस्त पाळणेही आवश्यक आहे.
- वित्तीय स्थिरता सुरक्षित भविष्यासाठी महत्त्वाची आहे: विवाहानंतर आर्थिक अस्थिरतेमुळे दाम्पत्याला अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागू शकते.
- पारदर्शकता आवश्यक आहे: विवाह जुळवताना इतर बाबतींसह आर्थिक स्थिरतेबद्दल खुल्या चर्चेला प्राधान्य द्यायला हवे.
- आर्थिक साक्षरता आवश्यक आहे: वित्तीय नियोजन, क्रेडिट स्कोअर आणि बचतीबाबत माहिती असणे हे काळाची गरज आहे.
निष्कर्ष
मूर्तिजापूर येथे घडलेल्या या घटनेने भारतीय समाजाच्या बदलत्या मानसिकतेला अधोरेखित केले आहे. आता विवाहाच्या निर्णयात केवळ कौटुंबिक आणि वैयक्तिक गुणधर्म नाही, तर आर्थिक विश्वासार्हतेलाही महत्त्व दिले जात आहे. कर्ज घेण्याच्या आणि त्याचे व्यवस्थापन करण्याच्या सवयींनी वैयक्तिक आणि कौटुंबिक जीवनावर कसा परिणाम होतो, याचे हे उत्तम उदाहरण आहे. त्यामुळे प्रत्येकाने आर्थिक शिस्त पाळणे, क्रेडिट स्कोअर सुधारण्यावर भर देणे आणि जबाबदारीने आर्थिक नियोजन करणे अत्यंत महत्त्वाचे ठरत आहे.
